Xuất tinh sớm là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và thuốc điều trị hiệu quả

Cập nhật lần cuốiThứ Năm, 17/09/2020 17:36 UTC+7

5/5 - (1 bình chọn)

Lời tựa

Xuất tinh sớm là một loại rối loạn xuất tinh thường gặp ở nam giới. Xuất tinh sớm thường xảy ra ở độ tuổi từ 25 đến 30 tuổi, nhóm tuổi này chiếm khoảng 40% trên tổng số bệnh nhân bị bệnh.

Theo thống kê tại nhiều quốc gia, tỉ lệ nam giới mắc bệnh xuất tinh sớm khoảng từ 25 – 40 % trên toàn thế giới [1]. Tỉ lệ này ở Việt Nam trong những năm gần đây khoảng 34% và đang có xu hướng gia tăng. Bệnh lý này làm ảnh hưởng tới khả năng sinh sản, suy giảm chức năng tình dục, suy giảm thỏa mãn tình dục, giảm chất lượng cuộc sống, tăng tự ti, mặc cảm và ảnh hưởng không nhỏ tới hạnh phúc gia đình.

Xuất tinh sớm là gì?

Theo định nghĩa của Hội Y học Giới tinh Quốc tế (ISSM: International society of sexual medicine), xuất tinh sớm là tình trạng rối loạn xuất tinh ở nam giới với những đặc điểm như sau:

Gần như không có hoặc hoàn toàn không có khả năng kiểm soát việc xuất tinh khi quan hệ tình dục.
Thời gian xuất tinh không quá 1 phút kể từ khi đưa dương vật vào âm đạo xảy ra thường xuyên hoặc toàn bộ khi quan hệ tình dục.
Người bị bệnh có tâm lý tự ti, thường xuyên bị căng thẳng, stress, bực bội và né tránh quan hệ tình dục với người tình.

Nguyên nhân gây bệnh xuất tinh sớm

Nguyên nhân gây xuất tinh sớm đến nay vẫn chưa thực sự được biết rõ. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng tình trạng này hầu như do tâm lý gây ra. Bên cạnh đó, yếu tố về bệnh lý cũng góp phần gây ra xuất tinh sớm ở nam giới. Điều ngạc nhiên là vấn đề sức khỏe lại gần như không ảnh hưởng đến tình trạng xuất tinh sớm ở nam giới. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng những bạn nam to cao khỏe mạnh vẫn bị xuất tinh sớm rất nhiều.

– Yếu tố tâm lý:

Lo âu, căng thẳng, stress trong công việc, cuộc sống hoặc trong chính mối quan hệ với nữ giới.
Lo lắng quá mức về khả năng tình dục của bản thân.
Tiền sử lạm dụng tình dục.
Tự ti về ngoại hình.

– Yếu tố bệnh lý:

Nồng độ hormone bất thường.
Nồng độ bất thường của chất dẫn truyền thần kinh ở não.
Hoạt động phản xạ bất thường của hệ thống phóng tinh.
Một số vấn đề ở tuyến giáp.
Viêm và nhiễm trùng tuyến tiền liệt hay niệu đạo.
Một số đặc điểm do di truyền.
Tổn thương thần kinh sau phẫu thuật hoặc chấn thương (tuy nhiên tình trạng này khá hiếm).

Phân loại

Xuất tinh sớm được chia ra làm 2 loại là Nguyên phát và thứ phát [2]:

Nguyên phát: thường xuất hiện xuất tinh sớm ngay từ lần đầu tiên quan hệ và không phụ thuộc đến điều kiện và môi trường liên quan đến hoạt động tình dục.
Thứ phát: xuất tinh sớm xuất hiện từ từ hoặc đột ngột trên nam giới mà trước đó có cuộc sống quan hệ tình dục bình thường.

Triệu chứng xuất tinh sớm

Dấu hiệu điển hình của xuất tinh sớm:

Thời gian giao hợp ngắn, thường chỉ dưới 1 phút tính từ khi dương vật được đưa vào âm đạo.
Xuất tinh xảy ra trước khi cả hai đối tác mong muốn.
Không kiểm soát được việc xuất tinh.
Không thỏa mãn trong quan hệ tình dục.

Yếu tố nguy cơ

Người bệnh bị rối loạn cương dương, thi thoảng hoặc thường xuyên gặp vấn đề về cương cứng dương vật hoặc duy trì sự cương cứng dương vật quá mức có thể làm gia tăng nguy cơ xuất tinh sớm. Sự vội vã khi quan hệ tình dục ở nam giới vì sợ mất khả năng cương cứng dương vật sớm.

Vấn đề sức khỏe: Nam giới có cảm giác lo lắng về các bệnh lý mình đang mắc phải (ví dụ như bị mắc bệnh tim, bệnh tiểu đường,…) dẫn đến nhanh chóng xuất tinh.

Căng thẳng tinh thần: Căng thẳng, lo lắng, stress về công việc và cuộc sống dẫn đến xuất tinh sớm. Điều này dẫn đến nam giới sống ở thành phố có tỷ lệ xuất tinh sớm cao hơn nhiều so với nam giới sống ở nông thôn. Căng thẳng, Stress cũng dẫn đến giảm ham muốn quan hệ tình dục ở cả nam và nữ giới.

Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống

Xuất tinh sớm gây rất nhiều ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống về tình cảm và tinh thần bao gồm:

Xuất tinh sớm làm giảm sự hài lòng với đời sống tình dục của cả 2 phái, ít thỏa mãn khi quan hệ và tần suất cũng giảm đi.
Nam giới mắc xuất tinh sớm thường tự ti khi quan hệ tình dục, dễ dẫn đến căng thẳng, lo lắng.
Suy giảm chức năng tình dục.
Suy giảm thỏa mãn tình dục.
Giảm chất lượng cuộc sống, tinh thần.
Tăng tự ti và mặc cảm về bản thân, thậm chí có một số trường hợp là nguyên nhân khởi đầu dẫn đến các bệnh về thần kinh.
Tăng nguy cơ rạn nứt mối quan hệ.

Chẩn đoán

Thông thường bác sĩ có thể chẩn đoán xuất tinh sớm thông qua việc tìm hiểu đời sống tình dục, tiền sử sức khỏe và có thể kiểm tra thông qua bài tập thể chất.

Khai thác về tiền sử đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán xuất tinh sớm. Tuy nhiên, việc thu thập những thông tin này khá khó khăn bởi bệnh nhân thường ngại ngùng khi phải nói chi tiết về quan hệ tình dục. Do đó, khi thăm hỏi về tiền sử, sẽ rất hữu ích nếu có sự trợ giúp của người bạn tình.

Khi thu thập tiền sử của bệnh nhân, cần khai thác: tần suất và thời gian xuất tinh, liệu rằng xuất tinh sớm có liên quan tới đối tác cụ thể, mức độ kích thích dẫn tới xuất tinh sớm, tình trạng và tần suất quan hệ tình dục, mức độ ảnh hưởng của xuất tinh sớm tới quan hệ tình dục và chất lượng cuộc sống, những điều trị trước đó (nếu có). Ngoài ra, cần điều tra xem có yếu tố ảnh hưởng nào khác, chẳng hạn như việc sử dụng hay lạm dụng thuốc. Thêm vào đó, cần xác định xem đó là xuất tinh sớm nguyên phát hay thứ phát, có đi kèm với rối loạn cương dương hay không [3].

Xét nghiệm nước tiểu có thể được thực hiện để kiểm tra tình trạng nhiễm trùng. Các xét nghiệm khác như xét nghiệm Hormone nam giới có thể được thực hiện nếu cần.

Điều trị

Lưu đồ chẩn đoán và điều trị xuất tinh sớm [4]:

Liệu pháp dùng thuốc

Hiện nay có một vài thuốc được sử dụng trọng điều trị xuất tinh sớm với tỷ lệ thành công khác nhau. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại chỉ có dapoxetin được cấp phép cho điều trị xuất tinh sớm. Những thuốc khác được sử dụng ngoài danh mục phê duyệt (off-label).

Dapoxetin

Hiện nay chỉ có dapoxetine được phê duyệt sử dụng chính thức điều trị xuất tinh sớm tại Việt Nam cũng như tại nhiều quốc gia trên thế giới.

Dapoxetin là một thuốc thuộc nhóm kháng serotonin (SSRI), hấp thu nhanh và đạt nồng độ đỉnh 1-2 giờ sau khi uống thuốc. Sinh khả dụng của thuốc đạt khoảng 42%. Thức ăn với nhiều chất béo làm giảm và đồng thời kéo dài thời gian đạt nồng độ đỉnh, tuy nhiên không ảnh hưởng đáng kể tới hiệu quả trên lâm sàng. Do đó, dapoxetin có thể dùng cùng với bữa ăn. Dapoxetin được chuyển hóa chủ yếu qua gan và thận. Thời gian bán thải của dapoxetin khoảng 19 giờ, nồng độ thuốc trong máu rơi xuống dưới 5% sau 24 giờ [5].

Liều khuyến cáo của dapoxetin là 30 mg, sử dụng 1-3 giờ trước khi quan hệ tình dục. Nếu không đáp ứng thì có thể tăng liều tới 60 mg (trong trường hợp không gặp bất cứ tác dụng phụ nào). Không nên sử dụng liên tiếp trong các ngày và không được sử dụng quá 1 lần 1 ngày. Chỉ nên dùng depoxatin khi có ý định quan hệ tình dục [5].

Hiệu quả của dapoxetine được chứng minh qua những thử nghiệm lâm sàng. Trong đó, thời gian xuất tinh trong âm đạo (IELT, intravaginal ejaculatory latency time) tăng lên 2.5 lần trên liều 30 mg và 3.0 lần trên liều 60 mg [6]. Ngoài ra, các tác dụng tăng khả năng kiểm soát xuất tinh, giảm stress, và tăng sự thõa mãn trên các bệnh nhân sử dụng dapoxetine cũng được báo cáo trong các nghiên cứu này. Hiệu quả điều trị và những lợi ích-nguy cơ trên bệnh nhân cần được đánh giá sau 4 tuần điều trị (hoặc ít nhất sau 6 liều điều trị) để quyết định xem việc điều trị có nên tiếp tục hay không. Nếu điều trị lâu dài, cần đánh giá lợi ích – nguy cơ của việc điều trị sau mỗi 6 tháng.

Một số tác dụng phụ thường gặp như: ngất, hạ đường huyết. Các tác dụng phụ thường gặp khác sau đây đã được ghi nhận trong Pha 3 thử nghiệm lâm sàng và tỉ lệ với liều được sử dụng: buồn nôn (11% tại liều 30 mg và 22.2% tại liều 60 mg), chóng mặt (5.8% và 10.9%), đau đầu (5.6% và 8.8%), tiêu chảy (3.5% và 6.9%), mất ngủ (2.1% và 3.9%) và mệt mỏi (2% và 4.1%). Trong đó nôn và chóng mặt là các nguyên dân dẫn đến việc phải ngừng dùng thuốc [5].

Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin (SSRI):

Các thuốc nhóm này được sử dụng điều trị trầm cảm trên lâm sàng, tuy nhiên một số thuốc SSRI cũng được sử dụng trong điều trị xuất tinh sớm do có tác dụng làm chậm xuất tinh. Các thuốc này được sử dụng như liệu pháp điều trị hằng ngày, ví dụ như: clomipramine, citalopram, sertraline, fluoxetine, và paroxetine. Tác dụng trì hoãn xuất tinh xuất hiện sau 1-2 tuần dùng sau khi dùng thuốc. Các tác dụng phụ có thể gặp như: mệt mỏi, buồn ngủ, buồn nôn, nôn, khô miệng, tiêu chảy, đổ mồ hôi. Các tác dụng này có thể xuất hiện ở tuần đầu tiên khi diều trị và có thể biến mất 2-3 tuần sau đó. Ngoài ra, các tác dụng phụ như giảm ham muốn tình dục, không đạt cực khoái và rối loạn cương dương cũng đã được ghi nhận.

Kem gây tê tại chỗ:

Một số loại thuốc gây tê, như kem lidocain 2.5% hoặc prilocaine 2.5%, được dùng 20 – 30 phút trước khi quan hệ tình dục để làm giảm cảm giác của vùng qui đầu và do đó giúp làm chậm xuất tinh. Khi sử dụng thuốc gây tê tại chỗ cần sử dụng bao cao su để tránh thuốc thấm vào âm đạo của nữ giới, gây tê và giảm cảm giác ở nữ giới.

Mặc dù các thuốc gây tê tại chỗ có hiệu quả và dung nạp tốt, các thuốc này cũng có một số tác dụng phụ, ví dụ như, người trong cuộc có thể bị mất cảm giác và giảm khoái cảm tình dục. Trong một số trường hợp hiếm, thuốc xịt gây tê có thể gây dị ứng.

Tóm tắc thuốc khuyến cáo sử dụng trong điều trị xuất tinh sớm [6]:

Thuốc	Hướng dẫn dùng	Liều dùng	Sự gia tăng IELT	Tác dụng phụ	Tình trạng cấp phép
Dapoxetine	Dùng theo yêu cầu	30 – 60 mg	2,5 – 3	– Nôn. – Tiêu chảy. – Đau đầu. – Chóng mặt.	Được cấp phép trên một số quốc gia.
Paroxetine	Dùng hằng ngày	10 – 40 mg	8	– Mệt mỏi. – Ngáp. – Buồn nôn. – Bệnh tiêu chảy. – Mồ hôi. – Đã giảm. – Tình dục. – Khao khát. – Rối loạn chức năng cương dương.	Sử dụng ngoài danh mục cho phép (Off-label).
Clopiramine	Dùng hằng ngày	12.5 – 50 mg	6
Sertraline	Dùng hằng ngày	50 – 200 mg	5
Fluoxetine	Dùng hằng ngày	20 – 40 mg	5
Citalopram	Dùng hằng ngày	20 – 40 mg	2
Paroxetine	Dùng hằng ngày sau đó dùng theo yêu cầu	10 – 40 mg	11.6
Paroxetine	Dùng theo yêu cầu	10 – 40 mg	1.4
Clopiramine	Dùng theo yêu cầu	12.5 – 50 mg	4

Thuốc nhóm ức chế phospho-diesterase type 5

Phosphodiesterase type-5 inhibitors (PDE5i), Sildenafil (tên thương mại là Viagra do Pfizer sản xuất, hiện nay đã hết hạn bảo hộ) là thuốc đầu tiên trên thế giới được nghiên cứu đầy đủ và hiệu quả trong điều trị xuất tinh sớm. Thuốc cường dương chứa Sildenafil giúp cải thiện thời gian quan hệ tình dục đáng kể do làm tăng khả năng cương cứng dương vật, làm tăng tâm lý tự tin sau khi dùng thuốc ở nam giới. Khi sử dụng thuốc Sildenafil, dương vật sẽ nhanh chóng phục hồi được khả năng cương cứng sau khi xuất tinh. Sử dụng kết hợp Sildenafil với SSRI cho kết quả tốt hơn SSRI đơn trị liệu [7].

Tramadol:

Tramadol được sử dụng như lựa chọn ngoài danh mục phê duyệt trong điều trị xuất tinh sớm. Cơ chế tác động của tramadol chưa rõ ràng, tuy nhiên, tác dụng có thể được giải thích do tramadol có tác dụng gần giống với tác nhân gây mê, ức chế kích thích cũng như thông qua ức chế tái hấp thu serotonin và noradrenalin, từ đó gây ra những thay đổi trên hệ thống thần kinh trung ương.

Liệu pháp hành vi

– Kỹ thuật tạm ngưng và ấn chặt:

Bắt đầu hoạt động tình dục như bình thường, bao gồm kích thích dương vật cho đến khi bạn cảm thấy gần như sẵn sàng để xuất tinh.
Nhờ bạn tình ép vào đầu của dương vật, duy trì sức ép trong vài giây, say đó quay trở lại màn dạo đầu. Khi bóp dương vật, sự cương cứng có thể giảm đi, tuy nhiên khi kích thích trở lại, dương vật sẽ lấy lại được hình dạng cương cứng ban đầu.
Sau khi thực hành một vài lần, bạn có thể hồi phục và quan hệ bình thường mà không cần dùng đến kĩ thuật này.

– Kỹ thuật “bấm qui đầu”:

kỹ thuật bấm bao quy đầu trị xuất tinh sớm — Hình ảnh minh họa: kỹ thuật nấm bao quy đâu.

Tương tự như kỹ thuật tạm ngưng và ấn chặt, nhưng bạn tình sẽ bấm mạnh vào qui đầu (để vừa có cảm giác đau) ngay trước khi xuất tinh cho đến khi người nam mất cảm giác muốn xuất tinh. Cả hai thủ thuật này thường được áp dụng trong một chu kỳ ba lần dừng trước khi tiến tới xuất tinh.

– Thủ dâm trước khi quan hệ tình dục:

Phương pháp này có thể áp dụng đối những người trẻ tuổi. Sau thủ dâm, dương vật sẽ giảm sự nhạy cảm dẫn đến chậm xuất tinh hơn trong lần quan hệ thực sự tiếp theo.

Phong cách sống và thói quen sinh hoạt

Những thói quen sinh hoạt và phong cách sống dưới đây sẽ giúp bạn hạn chế diễn tiến và trị xuất tinh sớm:

Duy trì lối sống lành mạnh, tăng cường rèn luyện thân thể.
Tránh các chất kích thích, hút thuốc, rượu bia.
Tìm cách giải quyết căng thẳng trong cuộc sống.
Cải thiện mối quan hệ với bạn đời và chăm sóc sức khỏe bản thân.
Sử dụng bao cao su sẽ giúp làm giảm các kích thích lên dương vật, từ đó giúp kéo dài thời gian quan hệ tình dục.