Thuốc lá- một vũ khí diết người thầm lặng. Thực tế hiện nay có rất nhiều người đã và đang sử dụng. Tuy nhiên liệu họ có biết gì về thuốc lá và cũng như những tác hại của khói thuốc lá mạng lại? Nếu bạn cũng đang thắc mắc với câu hỏi đó, hãy cùng tìm hiểu về tác hại của khói thuốc lá qua những phân tích cụ thể ở bài viết dưới đây.
Tổng quan tình hình hút thuốc lá ở nước ta
Hiện nay, tình hình hút thuốc lá ở Việt Nam đang ở mức báo động. Theo thống kê từ Bộ Y Tế cho biết ở nước ta hiện nay có khoảng 15,3 triệu người hút và 33 triệu người bị ảnh hưởng do hít khói thuốc thụ động. Điều đáng nói là Việt nam đang nằm trong nhóm 15 nước có tỷ lệ người hút thuốc lá cao nhất trên thế giới . Tỷ lệ hút thuốc lá trong công đồng ở nước ta có giảm so với những năm trước nhưng tỷ lệ này vẫn còn rất cao, ở nam giới là 45,3%, ở nữ giới là 1,1,%.
Hút thuốc lá đã trở thành “văn hóa” khi việc hút thuốc lá tại nơi công cộng dần dần phổ biến. Bắt đầu từ việc nhai lá thuốc đến hút điếu thuốc lá và gần đây nhất là việc sử dụng thuốc lá điện tử, đi đến đâu cũng nhìn thấy màu khói trắng của thuốc lá. Đi kèm với đó những bệnh lý nam y nguy hiểm mà đến nay nhiều người có biết đến nhưng không để tâm như ung thư phổi, loét dạ dày tá tràng,…
Mặc dù công tác truyền thông ở nước ta đã được đẩy mạnh tuy nhiên tình hình hút thuốc lá ở nước ta vẫn đang nổ ra hồi còi báo động. Nếu bạn chưa lường được tác hại to lớn của thuốc lá, bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân tích những hậu quả mà thuốc lá đã và đang tác động đến sức khỏe con người.
Thành phần nào của thuốc lá ảnh hưởng đến sức khỏe?
Theo kết quả phân tích đánh giá định tính các thành phần có trong thuốc lá cho thấy có hơn 5000 hợp chất hóa học, trong đó số thành phần gây hại trực tiếp đến sức khỏe con người ước đạt khoảng vài trăm hoạt chất. Một số hoạt chất chiếm tỷ lệ hàm lượng lớn cũng như mang lại những tác hại nguy hiểm có trong thuốc lá như:
- Nicotin là chất gây độc hàng đầu trong thuốc lá. Những tác hại mà nicotin gây ra có thể kể đến như là: Ung thu phổi, xơ vữa động mạch, loét dạ dày hành tá tràng, mất ngủ, thần kinh suy nhược.
- 1,3-Butadiene là nguyên liệu quan trong trong sản xuất cao su. Đây là hóa chất độc hại nằm trong bảng A, là hóa chất gây ung thư, nhất là ung thư máu.
- Arsenic: được sử dụng trong quá trình bảo quản gỗ. Ngoài ra hợp chất này là nguyên nhân gián tiếp ung thư phổi, da, gan và bàng quang.
- Benzene là dung môi điều chế các hợp chất hóa học. Trong bảng phân loại thuốc độc, benzene được xếp vào bảng A và xếp vào nhóm nguy cơ gây ung thư cao khi tiếp xúc trong thời gian dài. Đặc biệt, Benzen làm giảm Bạch cầu đa nhân trung tính, nguy cơ gây thiếu máu ác tính.
- Cadmium là kim loại ứng dụng trong sản xuất pin điện tử. Cadmium và hợp chất cadmium làm suy giảm chức năng phổi, tổn thương các phế nang phổi nguy cơ gây ung thư phổi rất cao. Ngoài ra, Cadmium còn có nguy cơ gây ra các bệnh lý đường tiết niệu.
- Chromium VI trong thuốc lá là một trong những tác nhân gây ung thư phổi và có liên quan đến các bệnh lý đường hô hấp trên như viêm mũi và viêm xoang mũi.
- Formaldehyde. Cũng giống như benzene, Formandehyde cũng là tác nhân gây ra bệnh bạch cầu và ung thư ở các mô, cơ quan hô hấp.
- Tar dư lượng màu nâu, dính trên phổi, răng và mô. Đây chính là nguyên nhân mà người sử dụng thuốc lá thường có hàm răng màu nâu đen đặc trưng.
Tác hại của hút thuốc lá đến sức khỏe con người
Hiện nay hút thuốc lá đang nằm trong nhóm có tỷ lệ tử vong cao nhất. Việc hút thuốc lá ảnh hưởng không tốt đến ức khỏe con người là một điều mà ai ai cũng biết. Một số tác hại phổ biến nhất của thuốc lá mà đa số mọi người đều biết là tổn thương các phế nang của phổi, suy giảm miễn dịch, nguy cơ cao gây ra viên mũi viêm xoang, hen phế quản,… Ngoài ra thuốc lá có thể gây ra một số bệnh lý khác mà ít người ngờ tới như là tăng tiết acid dạ dày nguy cơ gặp biến chứng loét dạ dày tá tràng; nguy cơ cao gây ra loãng xương; đục thủy tinh thể; nguy hiểm đối với bệnh nhân tiểu đường.
Tìm hiểu thêm: Tắm đêm: tác hại khôn lường nguy hiểm tính mạng từ thói quen này
Tác hại của hút thuốc lá đến cộng đồng
Bên cạnh gây ra tác hại trực tiếp cho người sử dụng, thuốc lá còn có tác hại đối vời những người xung quanh khi hít phải khối thuốc lá thụ động. Một vài nghiên cứu đánh giá chứng minh rằng, khói thuốc lá tỷ lệ xảy ra biến chứng ở người hít khói thụ động cao hơn nhiều lần so với người trực tiếp sử dụng. Nguyên nhân là do lượng khói của người hít lớn hơn nhiều so với người hút( sau khỉ đã nhả một lượng khói đáng kể ra môi trường bên ngoài).
Không hút thuốc lá nhưng không đồng nghĩa với việc bạn không chịu ảnh hưởng gì bởi khói thuốc lá. Vì vậy, để đảm bảo điều kiện sức khỏe tốt nhất, không chỉ dừng lại ở việc bạn phải có ý thức, tuân thủ chấp hành nội quy ở nơi công cộng mà yêu cầu những người xung quanh phải cùng đồng lòng thực hiện. Thực hiện theo khẩu hiệu “Một người vì mọi người, mọi người vì mọi người”.
Những biến chứng nguy hiểm khi hút thuốc lá
Chắc chắn rằng bạn đọc cũng đã nghe về tác hại của thuốc lá như ung thư phổi, loét dạ dày tá tràng, suy nhược thần kinh, mất ngủ,… Cụ thể:
- Thuốc lá gây ung thư phổi: những hoạt chất có trong thuốc lá như nicotin, arsenic,…nhạy cảm với các phế nang của phổi, làm suy giảm chức năng, biệt hóa tế bào biểu mô phế nang làm tăng sinh ác tính, lâu dài dẫn đến ung thư phổi.
- Ung thư máu: một số chất độc như benzene, 1-3 Butadien làm giảm dòng bạch cầu, nhất là bạch cầu đa nhân trung tính, gây viêm, giảm sản sinh hồng cầu, lâu dài gây ra ung thư máu ác tính.
- Loét dạ dày hành tá tràng: Nicotin có trong thuốc lá kích thích tế bào viền ở niêm mạc dạ dày tăng tiết acid HCl làm bỏng niêm mạc, gây ra viêm loét và lâu ngày gây ra thủng dạ dày và có nguy cơ cao gặp biến chứng ung thư dạ dày.
- Nguy cơ xơ vữa động mạch: các hoạt chất có trong thuốc lá làm giảm nồng độ HDL, làm giảm cung cấp oxy các mô, tổn thương tế bào nội mạc tạo điều kiện cho xơ vữa động mạch phát triển, đồng thời nó còn làm tăng kết dính tiểu cầu, kích thích hệ giao cảm gây co mạch và tăng huyết áp.
- Ở bệnh nhân tiểu đường, khói thuốc lá làm co thắt mạch máu, thay đổi tính thấm của lòng mạch, từ đó ảnh hưởng đến quá trình hấp thu insulin và dẫn đến khó kiểm soát đường huyết.
Có loại thuốc lá nào không nguy hiểm hay ít nguy hiểm không?
Đối với tất cả những loại thuốc lá đang lưu hành trên thị trường hiện nay, độc tính được xác định là như nhau không có sự khác biệt rõ rệt và đều mang lại những tác hại nguy hiểm cho sức khỏe con người, không có loại nào không nguy hiểm hay ít nguy hiểm hơn. Cụ thể:
- Thuốc lá điện tử không những không an toàn mà còn còn có nguy cơ gây ung thư gấp 15 lần thuốc lá điếu.
Thuốc lá điện tử - Không có loại thuốc lá nào có nhãn là “không có chất phụ gia” hoặc “tự nhiên” mà an toàn. Vì các thành phần có trong những loại thuốc lá này cũng gây ung thư như thuốc lá thường.
- Thuốc lá có đầu lọc không loại trừ được tất cả các hóa chất độc hại trong thuốc lá, chúng cũng được hít vào với số lượng lớn.
- Thuốc lào cũng chứa thành phần tương tự như thuốc lá điếu nên độc tính cũng không khác biệt nhiều.
Các nguy hiểm khi hút thuốc lá đối với phụ nữ mang thai
Đối tượng chịu ảnh hưởng nghiêm trong nhất từ khói thuốc lá là phụ nữ mang thai và trẻ em. Đối với phụ nữ mang thai, khói thuốc lá vô cùng nhạy cảm đối với cơ thể người mẹ. Một số vấn đề trong quá trình nghén, buồn nôn hoa mắt chóng mặt cũng tăng lên khi tiếp xúc trực tiếp với khói thuốc lá. Đặc biệt, đối với trẻ đang trong bụng mẹ có thể gặp một số biến chứng sau:
- Trẻ sinh ra nhẹ cân, sức đề kháng yếu, dị tật bẩm sinh.
- Trẻ sinh non, thiếu tháng đi kèm với một số bệnh lý khác.
- Phổi và não của trẻ chậm phát triển.
Nếu bà mẹ đang mang thai sử dụng thuốc lá, nguy cơ gặp biến chứng càng cao hơn, có thể bắt gặp nguy cơ đột tử ở trẻ. Vì vậy, để đảm bảo an toàn sức khỏe cho mẹ và bé, các bà mẹ nên chủ động tránh xa khói thuốc lá.
Hút thuốc trong một thời gian dài rồi cai thuốc có lợi ích không?
Cai thuốc lá luôn là tiêu chí đi đầu để một người có thể đảm bảo sức khỏe cho chính mình và cả cộng đồng. Đặc biệt, việc hút thuốc lá trong một khoảng thời gian dài rồi cai thuốc tuy khó khăn cho người sử dụng, tuy nhiên lại mang đến những lợi ích rất đáng mong đợi như:
- Trong vòng 8 giờ sau khi cai, đường thở được dọn sạch, trở nên thông thoáng nên bạn thở dễ dàng hơn.
- Trong vòng 2 ngày, khứu giác và vị giác của bạn được khôi phục trạng thái như người bình thường nên có cảm giác hơn.
- Trong vòng 2-3 tuần, cơ thể bạn lưu thông tốt hơn, không còn nghe thấy tiếng phổi rít, chức năng thông khí được cải thiện nên tinh thần phấn chấn hơn.
- Trong vòng 3 tháng, lượng bạch cầu được sản xuất nhiều, đủ cung cấp phân bố lại đến các mô ở phổi. Vì vậy cơ thể bạn có thể phòng chống nhiễm trùng tốt hơn.
- Trong vòng 1 năm, thiết lập lại được nồng độ HDL trong cơ thể, giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim xuống còn một nửa.
Không những mang lại lợi ích cho người trực tiếp sử dụng, việc cai thuốc lá còn trả lại môi trường sống lành mạnh cho những người xung quanh, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Đứng trước những lợi ích mà việc cai thuốc lá mang lại như vậy, bạn- những người đang sử dụng thuốc lá đã sẵn sàng để dừng việc thú vui trong khói thuốc lá chưa? Vì mình, vì mọi người, vì tương lai của toàn xã hội, chúng ta nên dừng việc hút thuốc lá ngay từ hôm nay
