Ngứa hậu môn là bệnh gì?
Ngứa hậu môn là việc bạn nhận thấy xung quanh hậu môn, đoạn cuối của trực tràng bị ngứa rát. Triệu chứng ngứa ngáy này có thể xuất hiện tại vùng hậu môn hay ở vùng da xung quanh hậu môn.
Ngứa rát hậu môn là một trong những dấu hiệu cảnh báo của cơ thể về một số bệnh liên quan đến đường hậu môn- trực tràng như: trĩ, áp xe hậu môn, nứt kẽ hậu môn, sa trực tràng, rò hậu môn, u xơ trực tràng và một số bệnh lý khác gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Hiện tượng hậu môn bị ngứa không chỉ gây ra cảm giác ngứa ngáy khó chịu, đôi khi còn là cảm giác ngứa rát, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại cho sức khỏe.
Nguyên nhân gây ra ngứa hậu môn là gì?
Một số nguyên nhân gây ra chứng ngứa hậu môn như sau:
Vệ sinh không đúng cách hoặc không vệ sinh hậu môn sạch sẽ sau mỗi lần đi đại tiện
Nếu sau mỗi lần đi đại tiện bạn không vệ sinh hậu môn một cách sạch sẽ thì phân còn sót lại cùng với những vi khuẩn có tại hậu môn sẽ gây ra cho bạn cảm giá ngứa và rát tại vùng hậu môn. Bạn nên sử dụng giấy sạch, không mùi, không có chất tạo màu lau khô nhẹ nhàng vùng hậu môn mỗi khi đi đại tiện xong để tránh gặp phải nguy cơ ngứa hậu môn.
Vệ sinh vùng hậu môn quá sạch
Khi vùng hậu môn của bạn được lau với lực quá mạnh hay lau quá nhiều lần trong ngày sẽ gây ra tình trạng ngứa rát hậu môn hoặc làm cho tình trạng ngứa trở nên trầm trọng hơn. Hay rửa hậu môn bằng nước nhiều lần trong ngày và không lau khô cũng có thể khiến hậu môn của bạn bị ngứa.
Bạn tuyệt đối không được dùng các chất tẩy rửa, xà phòng, các dung dịch làm thơm, chất khử mùi, nước quá nóng để rửa vùng hậu môn. Vì những dung dịch này có thể gây phá hủy lớp màng nhầy tự nhiên có khả năng bảo vệ da tại vùng hậu môn.
Do chế độ ăn uống
Cà phê có khả năng làm cho cơ vùng hậu môn bị lỏng ra, khiến phân bị rò rỉ ra ngoài và gây ngứa hậu môn. Vì vậy khi sử dụng cà phê bạn có thể bị ngứa hậu môn. Ngoài ra, còn một số thực phẩm khác có thể gây ra kích ứng hoặc ngứa ngáy tại vùng hậu môn như: nước tăng lực, bia, trà, coca, thức ăn cay nóng, các chế phẩm từ sữa, các loại hạt, socola, các loại hoa quả có vị quá chua, cà chua.
Do đồ lót
Các loại quần lót được sản xuất từ các loại vải tổng hợp, quần lót quá chật, quá bó sát có thể gây ngứa ngáy tại hậu môn do sự mất cân bằng độ ẩm tại khu vực hậu môn. Do đó, bạn nên mặc những loại quần lót vừa vặn, được làm từ những chất liệu hút ẩm tốt và thoáng mát. Mỗi khi quần lót bị ẩm, bị ướt thì bạn cần phải thay quần lót. Bạn cần lưu ý không nên giặt quần lót bằng các sản phẩm tẩy rửa có mùi thơm.
Mắc bệnh trĩ
Đây là chứng bệnh mà các tĩnh mạch tại vùng hậu môn hay trực tràng bị giãn ra gây ra ngứa hậu môn. Khi bị trĩ đi kèm với nhiều triệu chứng như táo bón, đi ngoài ra máu khiến cho vùng hậu môn bị tổn thương tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây ra ngứa rát thậm chí là đau tại vùng hậu môn. Để cải thiện tình trạng bệnh bạn nên uống nhiều nước, ăn nhiều các loại rau xanh, hoa quả, ăn các loại thức ăn dễ tiêu, tránh ăn các loại thực phẩm cay nóng sẽ giúp cho phân mềm hơn.
Mắc chứng táo bón
Kèm theo việc rặn nhiều khi bị táo bón khiến cho hậu môn của bạn bị tổn thương có thể dẫn đến ngứa hậu môn. Bạn nên uống nhiều nước, ăn nhiều các loại rau xanh và hoa quả để cải thiện tình trạng táo bón của mình.
Nếu đã thực hiện hết các biện pháp trên mà bạn vẫn bị táo bón thì bạn nên đi khám để nhận được sự tư vấn về chế độ ăn uống cùng với việc uống thuốc để đẩy lùi chứng táo bón.
Do các vết nứt tại vùng hậu môn
Một số nguyên nhân gây ra nứt hậu môn như: táo bón, phân quá cứng, đi đại tiện rặn quá nhiều, bị chứng tiêu chảy kéo dài, vùng hậu môn- trực tràng bị viêm nhiễm. Khi xuất hiện các vết nứt sẽ khiến cho vi khuẩn phát triển tại đây gây ra ngứa rát hậu môn.
Do lỗ rò ở hậu môn
Đây là một căn bệnh do tuyến hậu môn bị nhiễm trùng và phá ra vùng da xung quanh hậu môn. Các chất lỏng có thể bị rò rỉ ra bên ngoài dẫn tới kích ứng da và ngứa. Những nguyên nhân có thể làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng và mắc bệnh lỗ rò hậu môn như: ung thư, nhiễm các chất phóng xạ, bệnh Crohn, chấn thương.
Do bị nhiễm trùng do nấm hoặc vi khuẩn
Một số loại nấm và vi khuẩn có thể phát triển và gây ra chứng ngứa ngáy tại vùng hậu môn như: tụ cầu, liên cầu… Ở liên cầu có thể gây ra hiện tượng ban đỏ và ngứa rát hậu môn.
Do mụn cóc
HPV hay còn gọi là Human papillomavirus lây truyền thông qua đường tình dục và gây xuất hiện mụn cóc tại hậu môn với triệu chứng điển hình đó là ngứa. Loại virus này phát triển ngay bên trong và xung quanh hậu môn, thậm chí có thể lan tỏa ra bộ phận sinh dục. Khi bị mụn cóc tại hậu môn cần phải đi khám và được điều trị kịp thời. Nếu để lâu dài có thể dẫn tới hậu quả nghiêm trọng là ung thư hậu môn.
Bị giun kim
Khi bị nhiễm giun kim sẽ gây ra ngứa hậu môn vào ban đêm, nguyên nhân là do giun kim đẻ trứng tại vùng hậu môn.
Bị bệnh ghẻ
Là một căn bệnh ngoài da phổ biến, gây ra bởi một loại ký sinh trùng trên da. Ghẻ cái sẽ ký sinh tại lớp sừng của vùng thượng bì trên da, đào hang tại đây vào ban đêm và đẻ trứng vào ban ngày.
Bệnh vẩy nến và các bệnh viêm da tiết bã, eczema
Bệnh vẩy nến và các bệnh viêm da tiết bã, eczema khi xuất hiện tại vùng hậu môn đều gây ra ngứa ngáy tại đây. Khi bạn bị vẩy nến thì tại vùng da xung quanh hậu môn sẽ bị đỏ, ngứa tại vùng này rất nhiều thậm chí còn bị đau khi bạn đi đại tiện.
Sử dụng thuốc kháng sinh
Khi bạn sử dụng thuốc kháng sinh sẽ gây chết những vi khuẩn có lợi bên trong đường ruột khiến mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột và gây ra tiêu chảy. Ngoài ra, trong thời gian bạn sử dụng kháng sinh bạn cũng có nguy cơ dễ nhiễm nấm và gây ngứa. Triệu chứng của những căn bệnh này nếu xuất hiện ở hậu môn đều có thể gây ra ngứa. Vì vậy bạn nên bổ sung thêm hệ men vi sinh bằng cách ăn sữa chua, uống men vi sinh để tăng cường lợi khuẩn cho cơ thể.
Một số nguyên nhân khác: Bệnh đái tháo đường type 2, Cường giáp, stress, suy thận, bệnh về gan.
Xem thêm: Táo bón: Nguyên nhân & các cách chữa trị đơn giản mà hiệu quả nhất
Đối tượng thường bị ngứa hậu môn
Bị trĩ ngứa hậu môn
Trĩ là một trong những căn bệnh phổ biến hiện nay, chủ yếu là do thói quen ăn uống, sinh hoạt không hợp lý. Trĩ là chứng bệnh mà các tĩnh mạch tại vùng hậu môn hay trực tràng bị suy và giãn ra dẫn đến ngứa rát hậu môn.
Khi bị trĩ sẽ kèm theo những triệu chứng như táo bón, phân có máu, chảy máu vùng hậu môn khiến cho vùng hậu môn bị tổn thương tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây ra ngứa rát thậm chí là đau tại vùng hậu môn.
Ngứa rát hậu môn ở phụ nữ có thai và sau sinh
Khi mang thai khiến cho nội tiết thay đổi, thai nhi sẽ chèn lên những tĩnh mạch, mạch máu ở một số vùng như vùng trực tràng, hậu môn và gây ra bệnh trĩ, bệnh rò hậu môn hay nứt kẽ hậu môn.
Những thay đổi trên này trên cơ thể người mẹ sẽ khiến cho người mẹ hay bị táo bón, ngứa ngáy tại vùng hậu môn.
Trẻ em bị ngứa lỗ hậu môn
Một trong những nguyên nhân khiến cho trẻ em hay bị ngứa lỗ hậu môn nhiều nhất đó chính là nhiễm giun kim. Nhất là đối với trẻ em, các bé chưa nhận thức được nhiều điều có hại và thường xuyên đưa tay bẩn lên miệng, bốc đồ ăn bằng tay chưa rửa dẫn đến có nguy cơ cao ăn phải trứng giun. Khi bị nhiễm giun kim sẽ gây ra ngứa hậu môn vào ban đêm, nguyên nhân là do giun kim đẻ trứng tại vùng hậu môn.
Ngoài ra, chứng ngứa lỗ hậu môn ở trẻ nhỏ còn do vệ sinh hậu môn không đúng cách dẫn đến hậu môn bị tích tụ những chất bẩn gây ra ngứa.
Không chỉ vậy, khi cho trẻ mặc quần áo ẩm, việc thay tã, bỉm cho trẻ không thường xuyên khiến cho hậu môn bị ẩm ướt sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi và gây ngứa hậu môn.
Ở trẻ, hậu môn bị ngứa cũng có thể do bị dị ứng với các thực phẩm gây ra tiêu chảy. Sử dụng các loại giấy vệ sinh, bỉm, tã, bột giặt, sữa tắm chứa những thành phần kích ứng da.
Hậu môn trẻ nhỏ bị ngứa còn có thể là dấu hiệu cảnh báo của bệnh lý tại hậu môn – trực tràng như: trĩ, apxe hậu môn, nứt kẽ hậu môn.
Triệu chứng khi bị ngứa lỗ hậu môn
Những biểu hiện của thể của chứng ngứa rát hậu môn như sau:
Đau vùng hậu môn
Khi cơn ngứa xuất hiện, người bị ngứa sẽ gãi mạnh để làm dịu đi cơn ngứa đó. Điều này làm cho vùng da tại hậu môn bị tổn thương dẫn đến không chỉ xuất hiện cảm giác ngứa mà còn cảm thấy rát và đau tại vùng hậu môn.
Da vùng hậu môn bị kích ứng, triệu chứng ngứa trở nên trầm trọng hơn
Da tại vùng hậu môn mỏng và có chứa các chất nhầy tự nhiên để bảo vệ hậu môn. Khi gãi quá nhiều vùng da tại hậu môn sẽ dẫn đến vùng da này sẽ trở nên thô ráp, xuất hiện các vết trầy xước sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự sinh sôi và phát triển của những vi khuẩn gây hại tại đây. Khi vi khuẩn phát triển sẽ làm cho những vết thương ở đây tạo thành những tổn thương lớn hơn vfa làm cho tình trạng ngứa rát trở nên trầm trọng hơn.
Xuất hiện cảm giác khó chịu ở vùng hậu môn
Ngứa lỗ hậu môn có thể là kiểu ngứa âm ỉ và kéo dài, hoặc cơn ngứa chỉ đến đột ngột rồi biến mất. Ở một số trường hợp khác thì hậu môn sẽ ngứa theo từng cơn, bỏng rát xung quanh vùng hậu môn. Tất cả những cảm giác ngứa này đều mang lại sự khó chịu, không thoải mái, mất tự tin cho người bệnh, ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống.
Ngứa bộ phận sinh dục
Đôi khi cảm giác ngứa không chỉ tại vùng hậu môn mà triệu chứng này còn lây lan sang cả bộ phận sinh dục. Ngứa sẽ xuất hiện tại bìu dưới của nam giới và tại môi lớn, môi nhỏ, âm đạo của nữ giới. Đối với nữ giới do cấu tạo của âm đạo và hậu môn ở vị trí gần nhau nên cần phải thận trọng, tránh để viêm nhiễm.
Đi đại tiện khó khăn
Khi gãi quá nhiều vùng da tại hậu môn sẽ dẫn đến vùng da này sẽ trở nên thô ráp, xuất hiện các vết tổn thương tại đây. Cảm giác đau khi đi đại tiện chính là biểu hiện rõ rệt nhất khi người bệnh bị ngứa lỗ hậu môn kéo dài. Khi bị như vậy người bệnh có xu hướng nhịn đi đại tiện và điều này là nguy cơ dẫn tới bệnh nhân có thể mắc bệnh trĩ và các bệnh lý khác tại vùng hậu môn.
Các cách chữa ngứa hậu môn đơn giản, hiệu quả
Thuốc bôi trị ngứa hậu môn
Chữa ngứa hậu môn bằng thuốc bôi là phương pháp đơn giản và phổ biến nhất hiện nay. Tùy theo từng loại nguyên nhân gây ra ngứa mà bác sĩ, dược sĩ sẽ chỉ định những loại thuốc bôi có các thành phần khác nhau:
- Thuốc mỡ Titanoreine: là loại thuốc bôi chữa ngứa rát hậu môn đặc trị cho những bệnh nhân bị trĩ.
- Thuốc Gentrisone: là một loạt thuốc trị ngứa lỗ hậu môn hiệu quả cho những trường hợp ngứa hậu môn do viêm da dị ứng, nhiễm nấm Candida, nhiễm khuẩn.
- Kem Hydrocortisone 1%: là kem trị ngứa rát hậu môn với khả năng chống viêm tại chỗ.
- Thuốc bôi Preparation H: Là loại thuốc bôi giúp làm giảm ngứa lỗ hậu môn, tăng cường sự đàn hồi của các mạch máu vùng hậu môn đối với những bệnh nhân bị trĩ.
- Đa số cách sử dụng của các loại thuốc bôi này chính là lấy một lượng thuốc nhỏ thoa đều tại vùng hậu môn để tạo thành một lớp kem mỏng bao phủ vùng hậu môn.
Điều trị ngoại khoa
Khi các biện pháp khác không hiệu quả, chúng ta có thể trị ngứa lỗ hậu môn bằng những can thiệp ngoại khoa. Tuy nhiên, những can thiệp này cần phải do bác sĩ có chuyên môn thực hiện. Bạn nên tìm đến những cơ sở khám chữa bệnh uy tín để có được dịch vụ điều trị an toàn.
Chữa ngứa hậu môn bằng mẹo dân gian
- Chữa ngứa rát hậu môn bằng nha đam: Trong lá nha đam có những thành phần có khả năng chống viêm, làm mát, làm dịu da, giúp đẩy lùi cơn ngứa. Bạn chỉ cần lấy lớp gel trong lá nha đam sau đó rửa sạch, lau khô hậu môn rồi bôi lớp gel nha đam lên hậu môn, để yên trong 15 phút rồi rửa sạch lại với nước.
- Chữa ngứa lỗ hậu môn bằng tỏi: Trong tỏi có một số thành phần kháng khuẩn, chống viêm được coi như những kháng sinh tự nhiên. Vì vậy sử dụng tỏi có thể giúp đẩy lùi cơn ngứa rát vùng hậu môn. Bạn chỉ cần lấy từ 1 đến 2 tép tỏi, giã nhuyễn sau đó rửa sạch, lau khô hậu môn rồi bôi phần nước cốt tỏi vừa giã nhuyễn lên hậu môn, để yên trong 15 phút rồi rửa sạch lại với nước.
- Chữa ngứa lỗ hậu môn bằng giấm táo: Trong giấm táo có chứa thành phần acid citric là một hoạt chất có khả năng kháng khuẩn, ngăn ngừa viêm nhiễm và giảm ngứa hậu môn rất hiệu quả. Bạn chỉ cần lấy khoảng 1ml giấm táo, pha loãng với 10ml nước sạch sau đó dùng khăn hoặc bông sạch thấm dung dịch vừa pha chấm lên vùng hậu môn.
- Chữa ngứa rát hậu môn bằng rau diếp cá: đây là một loại thảo dược rất có ích đối với những bệnh nhân bị trĩ. Ta chỉ cần lấy một lượng diếp cá đem đun sôi trong khoảng nửa lít nước rồi dùng nước này để xông rửa hậu môn sẽ giúp đẩy lùi cơn ngứa.
Khi trẻ bị ngứa hậu môn thì phải làm sao?
Khi trẻ nhỏ bị ngứa lỗ hậu môn thì cha mẹ cần phải điều trị kịp thời để tránh ảnh hưởng đến sinh hoạt cũng như ăn uống của trẻ nhỏ. Đặc biệt, đối với trường hợp trẻ bị nhiễm giun kim nặng không chỉ dẫn tới ngứa rát hậu môn dai dẳng mà có thể dẫn đến viêm ruột thừa ở trẻ.
Đối với trẻ lớn thì cha mẹ nên cho bé uống thuốc diệt giun sán theo đúng chỉ định của bác sĩ. Còn đối với trẻ nhỏ thì cha mẹ có thể thực hiện các phương pháp sau:
- Lấy từ 1 đến 2 tép tỏi, giã nhuyễn sau đó rửa sạch, lau khô hậu môn rồi bôi phần nước cốt tỏi vừa giã nhuyễn lên hậu môn. Đến ngày hôm sau, bạn chỉ cần rửa sạch hậu môn cho trẻ bằng nước ấm. Trong tỏi có một số thành phần kháng khuẩn, chống viêm được coi như những kháng sinh tự nhiên. Vì vậy sử dụng tỏi có thể khiến cho trứng của giun kim bị ung và không thể sinh sôi, phát triển nữa. Tuy nhiên, da của trẻ nhỏ rất mỏng và nhạy cảm, bạn cần thận trọng khi sử dụng phương pháp này.
- Ngoài ra bạn cần bổ sung thêm nhiều hoa quả cùng với rau xanh, chất xơ, uống đầy đủ nước để hạn chế chứng táo bón cho trẻ.
- Vệ sinh vùng hậu môn cho bé sạch sẽ mỗi ngày, mỗi khi đi đại tiện và sau mỗi lần đái dầm. Chọn cho bé những loại quần áo rộng rãi, thoải mái, có khả năng thấm hút tốt và thoáng mát, thay bỉm, tã cho bé thường xuyên.
- Cần chọn cho bé những loại giấy vệ sinh, bỉm, tã, bột giặt, sữa tắm phù hợp, không chứa những thành phần kích ứng da.
- Khi thấy trẻ có những dấu hiệu của bệnh lý tại hậu môn – trực tràng như: trĩ, apxe hậu môn, nứt kẽ hậu môn thì cần đưa bé đến cơ sở y tế để được khám chữa kịp thời.
Khi bị ngứa rát hậu môn có cần phải đi khám không?
Đối với trường hợp bị ngứa hậu môn nhẹ bạn có thể tìm đến nhà thuốc mua thuốc bôi. Còn nếu bạn bị ngứa rát hậu môn không rõ nguyên nhân, dai dẳng không dứt thì bạn nên đi khám bác sĩ vì đây có thể là những dấu hiệu cảnh báo của bệnh lý tại hậu môn – trực tràng.
Cách phòng tránh bệnh ngứa hậu môn
- Thiết lập một chế độ ăn uống nhiều chất xơ, rau xanh, hoa quả, tránh thực phẩm cay nóng.
- Tập thể dục thể thao thường xuyên.
- Mặc quần áo rộng rãi, thoải mái, có khả năng thấm hút tốt.
- Không nên gãi hay sử dụng các loại giấy vệ sinh thô ráp gây kích ứng hậu môn.
- Không sử dụng các chất tẩy rửa, xà phòng, chất tạo hương, bột giặt có tính kích ứng vùng da hậu môn.
Tham khảo: Đi ngoài ra máu có nguy hiểm không? Nguyên nhân, cách điều trị hiệu quả
Một số câu hỏi liên quan
Tại sao sau khi đi đại tiện xong bị ngứa hậu môn?
Việc bạn bị ngứa hậu môn sau khi đi đại tiện có thể là do giấy vệ sinh bạn dùng có mùi, có chất tẩy rửa gây kích ứng hậu môn. Hoặc có thể do vùng hậu môn của bạn chưa thật sự sạch, Hoặc có thể do bạn bị táo bón, khi rặn sẽ gây tổn thương hậu môn làm cho vi khuẩn có cơ hội phát triển gây ngứa tại những vùng tổn thương.
Tại sao bị ngứa hậu môn vào ban đêm?
Nguyên nhân chủ yếu gây ra ngứa hậu môn vào ban đêm là do giun kim. Vào ban đêm giun kim sẽ bò ra vùng hậu môn và đẻ trứng tại đây nên sẽ gây ra ngứa.
Bị trĩ có bị ngứa hậu môn không dược sĩ?
Trĩ nội hay ngoại đều gây ngứa và đau rát hậu môn bạn nhé