Tức ngực khó thở là bệnh gì?
Tức ngực khó thở là một triệu chứng có thể xảy ra ở bất kì giới tính và độ tuổi nào, dù là người trẻ hay người già. Tình trạng này có thể là biểu hiện của một số bệnh lí khác nhau. Tùy thuộc vào tình trạng cũng như biên độ và tính chất của cơn đau tức ngực khó thở mà có thể xác định một số bệnh lí đặc biệt về tim mạch, phổi, màng phổi hay vùng thành ngực.
Các nguyên nhân dẫn đến tình trạng này có thể là do các bệnh về tim mạch, tắc nghẽn đường hô hấp hay trào ngược dạ dày. Không những vậy, một số yếu tố tâm lí như lo âu, tức giận, hồi hộp,… cũng có thể gây ra các cơn đau tức ngực khó thở. Có thể nói, tức ngực khó thở là một trường hợp hay gặp ở nhiều bệnh nhân bị đau tức ngực.
Đau tức ngực giữa là gì?
Đau tức ngực giữa là cảm giác đau, tức ở giữa ngực hoặc lệch một chút sang bên trái. Đôi khi, cơn đau tức ngực giữa còn đem lại cho bệnh nhân cảm giác bị đè mạnh, ép chặt và bóp nghẹt. Cơn đau tức này còn đi kèm với một số triệu chứng khác như hồi hộp, thở khó khăn, đổ mồ hôi và chân tay bủn rủn, không còn sức lực.
Thông thường, nhiều người lầm tưởng rằng đau tức ngực có liên quan tới hệ thống tim mạch. Tuy nhiên, vì lồng ngực là nơi tập trung của nhiều cơ quan quan trọng nên dù xảy ra tổn thương ở cơ quan nào đi nữa thì bệnh nhân vẫn có thể bị đau tức ngực giữa. Vì thế, việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng cũng như những biến chứng của tình trạng này sẽ giúp cho người bệnh có kiến thức tốt hơn để bảo vệ sức khỏe của bản thân.
Các triệu chứng đau tức ngực thường gặp
Đau tức ngực thường có khá nhiều triệu chứng kèm theo tùy vào nguyên nhân gây ra bệnh. Dưới đây là một số dấu hiệu khá phổ biến của bệnh đau tức ngực.
Đau tức ngực khó thở, mệt mỏi
Đau tức ngực khó thở, mệt mỏi là một triệu chứng dễ dàng để nhận biết của các bệnh về tim mạch. Tuy nhiên, đau tức ngực khó thở, mệt mỏi còn là biểu hiện của một số bệnh lí khác như trào ngược dạ dày (làm cho người bệnh bị tắc/ hẹp đường hô hấp) hay các bệnh về gan, thận như suy gan, suy thận, tiểu đường, rối loạn mỡ máu.
Ngoài ra, các yếu tố về mặt tâm lí như căng thẳng, stress, lo âu, tức giận,… cũng có thể dẫn đến tình trạng tức ngực khó thở. Nếu bệnh nhân luôn trong trạng thái căng thẳng, hồi hộp sẽ gây ra các cơn thở dốc, thở ngắt và thiếu oxy. Với những nguyên nhân này, để làm thuyên giảm bệnh tình, bạn chỉ cần lựa chọn chế độ ăn uống, thể thao lành mạnh và cân bằng lại công việc, cuộc sống để tránh bị stress quá mức.
Đau tức ngực, chóng mặt, buồn nôn
Tương tự như triệu chứng đau tức ngực khó thở, mệt mỏi, đau tức ngực, chóng mặt kèm theo buồn nôn do một số bệnh lí gây ra như:
Trào ngược dạ dày: Trong quá trình này, acid trong dạ dày bị trào ngược lên thực quản – đường hô hấp gây kích thích các sợi thần kinh ở vùng này và tạo nên cảm giác đau nhói vùng ngực và họng. Bên cạnh đó, quá trình này còn bao gồm các loại thức ăn đang tiêu hóa nên sẽ khiến cho người bệnh dễ bị buồn nôn và nôn.
Các bệnh đường hô hấp: Khi bị bệnh về đường hô hấp (như phổi tắc nghẽn, hen suyễn,…), lượng oxy được nạp vào cơ thể bị hạn chế, làm cho cơ thể bị thiếu oxy và gây ra những cơn đau đầu, chóng mặt và buồn nôn.
Phụ nữ đang trong 3 tháng đầu của thai kì: Ở những phụ nữ đang trong giai đoạn thai kì cũng có xuất hiện triệu chứng đau tức ngực, chóng mặt và buồn nôn do ốm nghén. Điều này không gây ảnh hưởng quá nhiều đến cơ thể vì chỉ là sự biến đổi về mặt sinh lí và nồng độ của một số loại hormone trong cơ thể.
Hoặc cũng có thể do nguyên nhân tâm lí căng thẳng, hồi hộp, lo âu.
Bệnh nhân có thể kiểm soát tình trạng này bằng cách điều chỉnh chế độ sinh hoạt hợp lí, chế độ ăn uống, lối sống lành mạnh hơn, hạn chế sử dụng các chất có hại cho cơ thể, các chất kích thích như thuốc lá, rượu bia,….
Các triệu chứng trên thường không gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của con người. Tuy nhiên, không vì vậy mà chúng ta được lơ là và bỏ qua chúng. Nếu cảm thấy các triệu chứng này trở nặng hơn thì nên đến khám bác sĩ ngay để kịp thời phát hiện và điều trị.
Nguyên nhân của đau tức giữa ngực là gì?
Đau tức ngực giữa có thể do nhiều nguyên nhân gây tạo nên. Vậy nên, việc hiểu rõ và đúng các nguyên nhân của bệnh cũng vô cùng quan trọng trong việc điều trị cũng như phòng bệnh. Một số nguyên nhân của đau tức giữa ngực được xác định như:
Nguyên nhân đau ngực do tim
Đau tim
Đau tim xảy ra khi có các cục máu đông gây tắc nghẽn ở một hoặc một số động mạch cung cấp máu cho cơ tim và dẫn máu đến tim. Bệnh này có thể gây ra cơn đau thắt ngực khá nhiều.
Bên cạnh việc đau tức ngực, cơn đau tim còn kèm theo một số triệu chứng khác như:
- Chóng mặt, khó thở
- Đổ mồ hôi lạnh
- Buồn nôn, nôn
- Mạch đập nhanh, đôi khi mạch đập không đều
- Cảm giác nghẹt thở, đau nhói ngực
- Tê bì cánh tay hoặc cả bàn tay
Đau nhói vài giây ở tim do đau thắt ngực
Đau nhói ngực vài giây có thể xuất phát từ các bệnh mạch vành. Vì vậy, nếu không phát hiện sớm thì sẽ xảy ra những biến chứng nguy hiểm cho người bệnh.
Bóc tách động mạch chủ
Nguyên nhân gây nên bóc tách động mạch chủ là do các động mạch chủ bị phình ra và gây đe dọa đến tính mạng. Nếu các động mạch này bị phình ra quá to và rách bất ngờ sẽ làm cho máu bị chảy ra ồ ạt và gây ra cơn đau tức ngực và có thể dẫn đến cơn tăng huyết áp không thể kiểm soát.
Các triệu chứng kèm theo hay gặp như đau ở cánh tay, đau ở cổ hoặc ở hàm và khó thở kết hợp cơn đau đột ngột, dữ dội.
Co thắt mạch vành
Co thắt mạch vành (hay còn được gọi là đau thắt ngực Prinzmetal) gây ra những cơn co thắt các động mạch dẫn máu về tim và làm giảm lưu lượng máu. Các cơn co thắt mạch vành hay gặp ở những bệnh nhân mắc bệnh động mạch vành làm tích tụ một lớp mảng bám trong động mạch.
Màng ngoài tim
Màng ngoài tim là triệu chứng viêm túi nước mỏng bao bọc quanh màng ngoài của tim, nguyên nhân có thể do virus hoặc vi khuẩn.
Một số tình trạng khác kèm theo bệnh màng ngoài tim như:
- Có cơn đau ở giữa ngực
- Mệt mỏi, sốt nhẹ
- Đau cơ
Ngoài ra còn có các nguyên nhân khác liên quan đến tim như viêm cơ tim do nhiễm virus hoặc đau thắt ngực và các rối loạn liên quan đến phì đại cơ tim. Phần lớn các cơn đau tức ngực bắt nguồn từ các bệnh lí về tim thường gây nguy hiểm đến tính trạng sức khỏe của bệnh nhân.
Tham khảo thêm: BỆNH LÝ TIM – MÀNG NGOÀI TIM
Nguyên nhân đau ngực giữa do tiêu hóa
Ợ nóng
Ợ nóng xảy ra khi có một lượng acid trong dạ dày trào ngược lên ống thực quản và gây ra cơn đau rát xướng ức. Ợ nóng hay gặp ở những người ăn nhiều đồ cay, nóng hoặc ăn quá nhiều, bị ảnh hưởng bởi tác dụng phụ của thuốc, bị các bệnh lí về dạ dày,…
Một trong những dấu hiệu để nhận biết bệnh ợ nóng như ợ có hơi nóng, đau ở ngực hoặc bụng và nôn ra máu, đi ngoài có phân đen.
Co thắt thực quản
Thực quản là ống chạy từ cổ họng đến dạ dày, vậy nên, khi bị co thắt thực quản thì sẽ gặp khó khăn khi nuốt và gây ra đau đớn. Ngoài ra, cơn co thắt thực quản còn ảnh hưởng ngực và tạo ra cơn đau tức ngực.
Thoát vị hoành
Thoát vị hoành là bệnh lí về đường tiêu hóa khi một phần của dạ dày trượt lên phía trên cơ hoành. Từ đó tạo ra một áp lực lên lồng ngực và gây đau, đặc biệt là sau khi ăn.
Co thắt tâm vị
Các cơn co thắt tâm vị gây cản trở quá trình đưa thức ăn vào trong dạ dày và làm cho thức ăn bị trào ngược lại thực quản. Vì vậy nên thường làm đau đớn và tức ngực cho bệnh nhân.
Vấn đề túi mật hoặc tụy
Các vấn đề về túi mật hoặc túi tụy gây nên các cơn đau bụng và lan tỏa lên đến ngực. Ngoài ra còn có thêm một số triệu chứng khác như nôn, sốt, nước tiểu và phân có màu thay đổi, cân nặng lên xuống thất thường.
Nguyên nhân cơ xương gây đau tức ngực giữa
Ấn thấy đau nhói xương ức do viêm sụn sườn
Viêm sụn sườn là cơn đau, đau tức ngực do viêm khớp sụn sườn. Bệnh hay gây ra những cơn đau nhói ở ngực và lan tỏa dần ra khắp lồng ngực. Tuy nhiên, vì cơn đau nhói xương ức do viêm sụn sườn có thể tự khỏi sau vài ngày nên không gây nguy hiểm cho người bệnh.
Đau cơ
Đau cơ bao gồm nhiều hội chứng như đau cơ xơ hóa khi kéo dài và triệu chứng như mệt mỏi, mất ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ, đau đầu, thay đổi tâm trạng. Thêm vào đó, đau cơ cũng tạo ra các cơn đau tức ngực mạnh và kéo dài.
Bên cạnh đó, khi xương sườn bị chèn ép hoặc gãy thì cũng gây ra các cơn đau tức ngực.
Đau ngực do hô hấp
Thuyên tắc phổi
Thuyên tắc phổi xảy ra khi động mạch phổi có các cục máu đông kẹt lại và làm giảm lưu lượng máu đến phổi và gây đau tức ngực, đặc biệt là khi vận động. Ngoài ra, thuyên tắc phổi còn làm cho người bệnh bị sưng chân, ho ra máu có lẫn chất nhầy. Vì triệu chứng của thuyên tắc phổi khá giống với các bệnh lí về tim mạch nên hay bị nhầm lẫn.
Phổi
Các bệnh lí về phổi cũng dẫn đến đau nhói ngực nhẹ và tăng lên khi hít, ho. Một số bệnh về hệ miễn dịch như Lupus ban đỏ làm cơ thể tấn công nhầm vào các mô khỏe mạnh và gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
Các vấn đề khác về phổi
Ngoài một số nguyên nhân do hô hấp kể trên, các vấn đề khác của phổi như viêm màng phổi, tràn khí màng phổi hay phù phổ, tăng áp lực động mạch, hen suyển cũng gây nên các cơn đau tức ngực, khó thở.
Các nguyên nhân khác gây đau tức ngực
Đau tức ngực không chỉ xuất phát từ các bệnh lí về tiêu hóa, hô hấp, cơ xương,… mà còn do một số nguyên nhân khác như
Hồi hộp – hoảng sợ
Nếu người bệnh trong trạng thái hồi hộp – hoảng sợ quá mức và mãnh liệt thì dễ bị tăng nhịp tim, thở nhanh hơn, ra mồ hôi và dẫn đến các cơn đau tức ngực và khó thở.
Bệnh giời leo
Bệnh giời leo là một bệnh có tính chất lây nhiễm qua các dây thần kinh. Nguyên nhân chủ yếu của bệnh này là do các loại virus hoặc các mụn nước có ở sau lưng và quanh thành ngực.
Ung thư
Nhiều trường hợp bệnh nhân bị ung thư có triệu chứng bị đau tức ngực hoặc đôi khi là do tế bào ung thư di căn đến một bài bộ phận khác của cơ thể và gây nên cơn đau.
Tức ngực khó thở do COVID – 19
Một trong những căn bệnh được toàn thế giới quan tâm nhất hiện nay là COVID – 19 – một bệnh về đường hô hấp do virus SARS – CoV – 2 gây nên. Các triệu chứng phổ biến của bệnh là sốt, ho khan, đau họng và tức ngực khó thở. Vì những tình trạng kể trên không đáp ứng các loại thuốc điều trị cảm sốt thông thường nên gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến người bệnh.
Vậy nên, việc hiểu rõ các triệu chứng của cơn đau tức ngực do COVID – 19 cũng rất quan trọng để giúp mọi người tránh khỏi đại dịch này. Khi có những dấu hiệu kể trên, người bệnh nên đến cơ sở y tế để xét nghiệm kiểm tra ngay và thực hiện điều trị hiệu quả.
Mọi người cũng nên có ý thức bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng bằng cách đeo khẩu trang thường xuyên, sát khuẩn tay chân sạch sẽ khi về nhà,…
Tham khảo thêm: Các biến chứng tim mạch của COVID-19
Đau tức ngực giữa có nguy hiểm không?
Vì đau tức ngực giữa do nhiều nguyên nhân gây ra nên để xác định xem bệnh này có thực sự nguy hiểm hay không thì còn phải phụ thuộc vào các triệu chứng cũng như diễn biến mức độ nặng nhẹ của cơn đau.
Nếu nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do các bệnh lí về tim mạch thì thật sự rất nguy hiểm và có thể đe dọa đến tính mạng của người bệnh bất cứ lúc nào. Với những cơn đau tức ngực giữa có tính chất ổn định, chỉ xảy ra trong một số trường hợp nhất định như khi làm việc nặng, gắng sức,…, thuyên giảm khi đi ngủ hoặc nghỉ ngơi thì mạch vành đang dần bị hẹp, lượng máu về tim cũng giảm dần và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Nếu như không điều trị kịp thời mà để các triệu chứng này kéo dài thì sẽ gây nên các cơn nhồi máu cơ tim, hoại tử và thậm chí là đột tử.
Với các cơn đau tức ngực do nguyên nhân khác như do cơ quan tiêu hóa, do cơ xương,… thì cơn đau tức ngực cũng gây nguy hiểm ít nhiều cho bệnh nhân. Nhìn chung, dù là cơn đau tức ngực do bất cứ nguyên nhân nào thì đều gây nguy hiểm nên cần được thăm khám và điều trị kịp thời để tránh bệnh tiến triển nặng hơn và gây ra những biến chứng không mong muốn.
Ai có thể bị đau tức ngực giữa?
Cơn đau tức ngực xảy ra ở nhiều đối tượng kể cả là người trẻ hay người già, đặc biệt là ở những bệnh nhân mắc các bệnh lí về tim mạch, nhất là bệnh xơ vữa động mạch.
Ngoài ra, các đối tượng dưới đây cũng có nguy cơ bị đau tức ngực khá cao:
- Người lớn tuổi bị các bệnh như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, suy thận mạn, bị béo phì, thường xuyên hút thuốc lá và lười vận động
- Nữ giới trong độ tuổi mãn kinh
- Đối tượng có tiền sử gia đình mắc các bệnh về tim mạch như nhồi máu cơ tim, nhồi máu não,… trước 55 tuổi với nam và 65 tuổi với nữ.
Làm gì khi bị đau tức ngực?
Trường hợp cơn đau tức ngực xảy ra khi bạn đang hoạt động gắng sức hoặc làm việc nặng thì bạn nên ngưng ngay các hoạt động này và đồng thời tìm nơi nghỉ ngơi, hít thở đều. Với những trường hợp khác, nếu có sẵn thuốc thì bạn nên ngậm hoặc xịt dưới lưỡi để giúp lưu thông máu nhanh hơn và làm dịu cơn đau. Sau đó khoảng 20 phút nếu tình trạng giảm nhẹ hơn thì bạn vẫn nên tiếp tục nghỉ ngơi và chỉ nên hoạt động nhẹ nhàng, tránh vận động mạnh. Nhưng nếu cảm giác đau tức ngực không giảm mà còn nặng hơn và kèm theo một số triệu chứng khó chịu khác như lồng ngực bị siết chặt, khó thở, bủn rủn tay chân, cơn đau lan rộng (tới cả hàm, cánh tay,…), buồn nôn, chóng mặt, khó thở, tim đập nhanh… thì nên đến ngay các cơ sở y tế để có những biện pháp xử trí kịp thời.
Nhưng vì các cơn đau tức ngực là dấu hiệu của các bệnh lí nguy hiểm nên người bệnh vẫn nên đến thăm khám ngay khi có một số dấu hiệu như sốt, ho ra đờm màu vàng, đau ngực dữ dội không hết, kéo dài trên 3 ngày và khó khăn khi nhai nuốt. Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng nên tuân thủ theo các chỉ định của bác sĩ.
Ngoài ra, mỗi chúng ta cần có kế hoạch khám sức khỏe tổng quát định kì cùng với việc phòng tránh bằng nhiều biện pháp khác nhau như chế độ ăn uống hợp lí, giảm dầu mỡ, chất béo và tăng cường các loại chất xơ, rau củ quả cũng vô cùng quan trọng. Không những vậy, bạn cũng nên kết hợp chế độ ăn trên với việc rèn luyện thể dục, thể thao hợp lí và điều độ. Tuyệt đối không nên hút thuốc lá, hạn chế hoàn toàn các chất kích thích thần kinh như rượu, bia, cafe,… và lựa chọn một lối sống lạc quan, tránh stress, nóng giận, lo âu quá mức.
